Psychologia ogólna, psychologia rozwojowa, psychologia związków, rodziny, psychologia i rzeczywistość, zaburzenia psychiczne

TrwaÂłe zmiany osobowoÂści nie wynikajÂące z uszkodzenia ani choroby mĂłzgu:

1).trwaÂła zmiana osobowoÂści po przeÂżyciu katastrofy lub innej sytuacji ekstremalnej (np. klĂŞski ÂżywioÂłowej)

NaleÂży stwierdziĂŚ cechy, ktĂłrych wczeÂśniej nie obserwowano, a mianowicie:
sztywne, niedostosowane zachowania,
upoÂśledzenie funkcjonowania interpersonalnego, spoÂłecznego i zawodowego,
wroga lub nieufna postawa wobec otaczajÂącego Âświata,
wycofanie z Âżycia spoÂłecznego,
odczuwanie pustki lub beznadziejnoÂści,
staÂłe uczucie napiĂŞcia i rozdraÂżnienia jako wynik zagroÂżenia i wyobcowania,
poczucie maÂłej wartoÂści i niski poziom samoakceptacji.

2).trwaÂła zmiana osobowoÂści po chorobie psychicznej

Kryteria diagnostyczne sÂą nastĂŞpujÂące:
nadmierna zale¿noœÌ od innych oraz postawa roszczeniowa,
przekonanie o zmianie lub stygmatyzacji przez chorobĂŞ, prowadzÂące do niemoÂżnoÂści nawiÂązania czy utrzymania bliskich stosunkĂłw z ludÂźmi oraz do izolacji spoÂłecznej,
biernoœÌ, ograniczenie zainteresowaù i umiejêtnoœci wykorzystania czasu wolnego,
sta³e narzekanie na ró¿ne dolegliwoœci, id¹ce zazwyczaj w parze ze skargami hipochondrycznymi i przyjêciem roli chorego,
nastrĂłj dysforyczny (reagowanie rozdraÂżnieniem, zÂłoÂściÂą lub agresjÂą na stosunkowo bÂłahe lub wrĂŞcz nieadekwatne bodÂźce) lub nastrĂłj chwiejny, nie zwiÂązany ani z obecnym, ani z przebytym zaburzeniem psychicznym,
dÂługotrwaÂłe trudnoÂści i problemy z prawidÂłowym funkcjonowaniem spoÂłecznym
i zawodowym.

3).inne trwa³e zmiany osobowoœci (po takich doœwiadczeniach jak np. zespó³ przewlek³ego bólu, kalectwo czy te¿ utrata osoby bliskiej).